Παγκόσμια Ημέρα Όρασης - 8 Οκτωβρίου 2015

Παγκόσμια Ημέρα Όρασης στις 8 Οκτωβρίου 2015 με θέμα «Φροντίδα Οφθαλμών για Όλους»

και στόχο να γίνει γνωστό το πρόβλημα της μερικής ή ολικής απώλειας της όρασης -τυφλότητας,

ως ένα παγκόσμιο πρόβλημα Δημόσιας Υγείας.

 

 - Εγκύκλιος από Δ/νση Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Πρόληψης-

 

ΣΧΕΤ:

1. Το με αριθμ. Γ3δ/ΔΦΑΥ 9 /Γ.Π./οικ. 60005/5.08.2015 αριθμ. Γ3δ/ΔΦΑΥ 9 /Γ.Π./οικ. 60005/5.08.2015 έγγραφο της Δ/νσης Π.Φ.Υ. και Πρόληψης, με θέμα «Καθορισμός ενιαίων διαδικασιών έκδοσης Εγκυκλίων για Παγκόσμιες και Διεθνείς Ημέρες /Εβδομάδες».

2. Το με αριθμ. 604/11.08.2015(ΠΦΥ Γ.Π. 61783/12.08.2015) έγγραφο της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών.

 

Η Δ/νση Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Πρόληψης, Τμήμα Δ' Αγωγής Υγείας και Πρόληψης, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Όρασης (World Sight day), όπως αυτή έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας WΗΟ) και είναι η δεύτερη Πέμπτη κάθε Οκτώβρη, που για το έτος 2015 είναι η 8η Οκτωβρίου, σας ενημερώνει για τα ακόλουθα:

 

Α. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ο Διεθνής Οργανισμός για την Πρόληψη της Τυφλότητας (IAPB), συνεχίζοντας για τρίτο έτος την υλοποίηση του Παγκόσμιου Σχεδίου Δράσης 2014-2019 για την Πρόληψη της Τυφλότητας , με γενικό θέμα «Οικουμενική Υγεία των Οφθαλμών» ( Universal Eye Health), θέτει ως επίκεντρο για το έτος 2015, το μήνυμα «Φροντίδα οφθαλμών για όλους»(Eye care for all), επιδιώκοντας να γίνει γνωστό στο ευρύ κοινό το πρόβλημα της μερικής ή ολικής απώλειας της όρασης -τυφλότητας, ως ένα παγκόσμιο πρόβλημα Δημόσιας Υγείας.

 

Παράλληλα, ιδιαίτερη σημασία δίδεται στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για θέματα που σχετίζονται με τα Άτομα με Προβλήματα Όρασης (ΑμΠΟ), Μερική Όραση - Τυφλότητα, στην αναγκαιότητα διασφάλισης της καθολικής πρόσβασης όλων των πολιτών σε υπηρεσίες υγείας για πρόληψη και θεραπεία , καθώς και σε υποστηρικτικές υπηρεσίες /αποκατάστασης της χαμηλής όρασης για την βέλτιστη αξιοποίηση της διαθέσιμης ωφέλιμης όρασης.

 

Επίσης, παράλληλα αναπτύσσεται η παγκόσμια κοινή πρωτοβουλία «Vision 2020/ "Οραση 2020 "»: «The Right to sight/Δικαίωμα στην Όραση» , του ΠΟΥ και του IAPB, που ξεκίνησε το 1999 και αποσκοπεί στην εξάλειψη των κύριων αιτιών που οδηγούν στην απώλεια της όρασης /τυφλότητα , μέχρι το έτος 2020, η οποία θα μπορούσε να επιτευχθεί με την ενσωμάτωση ενός δίκαιου , βιώσιμου και ολοκληρωμένου συστήματος φροντίδας των οφθαλμών, μέσω της ενίσχυσης των εθνικών συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και των εθνικών προγραμμάτων πρόληψης. Ως στόχος του «Vision 2020» είναι η μείωση του επιπολασμού της τυφλότητας από αιτίες που την προκαλούν και μπορούν να αποφευχθούν καθώς και η ελάττωση των προβλημάτων όρασης κατά 25% έως το έτος 2019, από το έτος αφετηρίας 2010.

 

Η Παγκόσμια Ημέρα Όρασης, παρέχει την ευκαιρία για προβληματισμό, ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και δράση, ώστε οι πολίτες να ενημερώνονται, να αναγνωρίζουν και να διεκδικούν «το Δικαίωμα στην Όραση», με έγκυρο τρόπο και ασφαλείς διαδικασίες, να επιδιώκουν ποιοτικές υπηρεσίες πρόληψης, θεραπείας , αποκατάστασης και αυτόνομης/ανεξάρτητης διαβίωσης.

 

Β1. Η όραση είναι η κυριότερη αισθητηριακή λειτουργία του ανθρώπου και είναι αποτέλεσμα συνδυασμού της οπτικής λειτουργίας και ικανότητας με διάφορους οργανικούς, ψυχολογικούς/ γνωστικούς, περιβαλλοντικούς καθώς και κοινωνικο- πολιτισμικούς παράγοντες . Η απώλεια της όρασης, ανεξαρτήτως των αιτιών που την προκαλούν, επιφέρει στα άτομα την κατάσταση της χαμηλής όρασης ή και της τυφλότητας. Τα Άτομα με προβλήματα Όρασης (Αμ ΠΟ),χαρακτηρίζονται ως Μερικώς Βλέποντες, εφόσον υφίσταται σοβαρή δυσλειτουργία και έκπτωση της όρασής τους σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες και ως τυφλοί , όταν η απώλεια της όρασης, οδηγεί στην κατάσταση της πρακτικής ή νομικής τυφλότητας. Η εκτίμηση της κατάστασης της οράσεως, γίνεται με την μέτρηση της οπτικής οξύτητας και του οπτικού πεδίου, ενώ η ευρύτερη οπτική δυσλειτουργία εκτιμάται με άλλες εξειδικευμένες δοκιμασίες .

 

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ως τυφλό νοείται κάθε άτομο με οπτική οξύτητα μικρότερη από 1/20 με διόρθωση, στον καλύτερο οφθαλμό. Επίσης, θεωρείται ως τυφλό κάθε άτομο που αν και έχει ικανοποιητική οπτική οξύτητα, η περιφερική του όραση είναι περιορισμένη στις 10 μοίρες κεντρικά ή λιγότερο.

 

Οι κατηγορίες που όρισε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σχετικά με τα άτομα με σοβαρά προβλήματα όρασης είναι:

 

Κατηγορία 1: Οπτική οξύτητα μεταξύ 3/10 και 1/10 (μερικώς βλέπων)

Κατηγορία 2: Οπτική οξύτητα μεταξύ 1/10 και 1/20 (μερικώς βλέπων)

Κατηγορία 3: Οπτική οξύτητα μεταξύ 1/20 και μέτρηση δακτύλων από 1 μέτρο ή 1/30 (τυφλότητα).

Κατηγορία 4: Οπτική οξύτητα μεταξύ μέτρησης δακτύλων από 1 μέτρο και αντίληψη φωτός (τυφλότητα)

Κατηγορία 5: Οπτική οξύτητα μη αντίληψης φωτός (τυφλότητα).

 

Σύμφωνα με την Ελληνική Νομοθεσία (Ν.958/1979), ως τυφλό, νοείται κάθε άτομο του οποίου η οπτική οξύτητα είναι μικρότερη από το 1/20 της φυσιολογικής, στον οφθαλμό που βλέπει καλύτερα και με την βέλτιστη δυνατή διόρθωση.

 

Β2. Τα αίτια που προκαλούν τυφλότητα οφείλονται σε διάφορες ασθένειες - παθήσεις του οφθαλμού (π.χ. του οφθαλμικού φακού, του αμφιβληστροειδή χιτώνα, της ωχράς κηλίδος, κ.α.) , σε βλάβες του οπτικού νεύρου ή και του εγκεφαλικού φλοιού, καθώς και σε άλλες διαταραχές των τμημάτων του οφθαλμού. Μία από τις κύριες αιτίες τύφλωσης παγκοσμίως είναι ο καταρράκτης, στον οποίο οφείλεται σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το 47,3% του συνόλου της τυφλότητας . Άλλα συνήθη αίτια είναι, το γλαύκωμα (12,3%), η ηλικιακή ο εκφύλιση της ωχράς κηλίδος (8,7%), η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ( σακχαρώδης διαβήτης) , τα οφθαλμικά τραύματα καθώς και σπάνια κληρονομικά οφθαλμολογικά νοσήματα/σύνδρομα . Στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι λοιμώξεις που προκαλούν τράχωμα και ογκοκέρκωση είναι αιτίες που οδηγούν σε τύφλωση. Επίσης, η έλλειψη βιταμίνης Α σε υποσιτισμένα παιδιά και ενήλικες, οδηγεί σε σοβαρή απώλεια όρασης και σε τυφλότητα, τόσο στις αναπτυσσόμενες , όσο και στις αναπτυγμένες χώρες .

 

Β3. Η οπτική αναπηρία έχει εκτεταμένες συνέπειες, οι οποίες σχετίζονται με όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας, σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, καθώς και με την ποιότητα ζωής του ατόμου.

 

Σύμφωνα με στοιχεία του Π.Ο.Υ , περίπου 285 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο διαβιούν με χαμηλή όραση και τυφλότητα . Από αυτά, 39 εκατομμύρια άνθρωποι είναι τυφλοί και 246 εκατομμύρια έχουν χαμηλή όραση με μέτρια ή σοβαρά προβλήματα όρασης.

 

Το 90% των τυφλών ανθρώπων κατοικούν σε χώρες χαμηλού εισοδήματος.

 

Ωστόσο, το 80% των προβλημάτων όρασης είναι δυνατόν να αποφευχθεί , δηλαδή εύκολα να θεραπευτούν ή και να προληφθούν. Ο αριθμός των ανθρώπων με τυφλότητα λόγω λοίμωξης, έχει παγκοσμίως μειωθεί σημαντικά τα τελευταία 20 χρόνια. Εκτιμάται, ότι παγκοσμίως υπάρχουν 19 εκατομμύρια παιδιά με σοβαρά προβλήματα όρασης. Περίπου το 65% όλων των ατόμων με προβλήματα όρασης είναι ηλικίας 50 ετών και άνω, ενώ αυτή η ηλικιακή ομάδα περιλαμβάνει μόνο το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού.

 

Η αύξηση του πληθυσμού των ηλικιωμένων σε πολλές χώρες δηλώνει ότι ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν την πιθανότητα να εμφανίσουν τη νόσο της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδος, με σοβαρά προβλήματα όρασης .

 

Στις ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ελλάδα, σχεδόν το 70% των ασθενών που έχουν υποστεί σοβαρή απώλεια όρασης, πάσχουν από παθήσεις τις ωχράς κηλίδος.

 

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι υπάρχουν πάνω από 200.000 άτομα με σοβαρά προβλήματα όρασης εκ των οποίων περίπου 70 - 80 .000 άτομα έχουν ιδιαίτερα χαμηλή όραση, ενώ στα μητρώα τυφλότητας που τηρούνται σε δημόσιους φορείς υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 25. 000 επιδοτούμενα άτομα στα προγράμματα τυφλότητας . Μεταξύ των σοβαρότερων αιτιών απώλειας της όρασης στην Ελλάδα είναι, η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, ο καταρράκτης και η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδος .

 

Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο για τη διαχείριση των σοβαρών προβλημάτων όρασης διαδραματίζει η έγκαιρη διάγνωση και η πρώιμη παρέμβαση - θεραπεία καθώς και η πρόληψη, δεδομένου ότι συμβάλουν αποτελεσματικά στην ελάττωση εμφάνισης νέων περιστατικών χαμηλή όρασης και τυφλότητας και κατ'επέκταση συμβάλλουν στον έλεγχο των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων .

 

Ο τακτικός και συνεχής οφθαλμολογικός έλεγχος συμβάλλει στην πρόληψη και στην ουσιαστική αντιμετώπιση των προβλημάτων της όρασης και στον περαιτέρω έλεγχο της τυφλότητας.

 

Γ. Στο πλαίσιο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης, ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Όρασης και της Διεθνούς Ημέρας του Λευκού Μπαστουνιού 14¬15 Οκτωβρίου 2015, η Εθνική Ομοσπονδία Τυφλών (Ε.Ο.Τ. ) διαμόρφωσε σχετικό κείμενο (Παράρτημα. 1), στο οποίο γίνεται αναφορά σε οδηγίες - κατευθύνσεις για την ανεξάρτητη και ισότιμη ένταξη των Ατόμων με Προβλήματα Όρασης (τυφλών και μερικώς βλεπόντων), με συμβουλές για παρεμβάσεις στο χώρο, την ορθή επικοινωνία και συμπεριφορά προς τα άτομα με προβλήματα όρασης, χρήσιμες συμβουλές - οδηγίες για της εξυπηρέτηση ατόμων με προβλήματα όρασης σε Υπηρεσίες Υγείας, καθώς και ειδική αναφορά για θέματα που σχετίζονται με τους Σκύλους Οδηγούς Τυφλών και τους χειριστές τους.

 

Δ1. Σε συνέχεια των ανωτέρω, προτείνεται ενδεικτικά η ανάπτυξη, οργάνωση και υλοποίηση των ακόλουθων ενεργειών και δράσεων:

 

• Ενημέρωσης- πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης /πολιτών, παιδιών, εφήβων, εκπαιδευτικών, επαγγελματιών υγείας και διάφορων κατηγοριών ευπαθών ομάδων πληθυσμού/ πολιτών, για τον προληπτικό έλεγχο της όρασης και της οπτικής λειτουργίας, τις θεραπευτικές παρεμβάσεις, την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, τις υπηρεσίες αποκατάστασης και ψυχοκοινωνικής στήριξης για άτομα με προβλήματα όρασης.

 

• Επιμόρφωσης επαγγελματιών υγείας καθώς και άλλων στελεχών αρμόδιων υπηρεσιών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα που απασχολούνται σε δομές και υπηρεσίες σχετικές με την διάγνωση και φροντίδα των οφθαλμολογικών παθήσεων. Επίσης, ανάλογες δράσεις επιμόρφωσης δύνανται να υλοποιηθούν σε φορείς, Μονάδες Υγείας και Προγράμματα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και ιδιαίτερα στο πλαίσιο του ΠΕΔΥ, σε υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, καθώς και στις υπηρεσίες και τις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν τα παιδιά και οι νέοι στις αιτίες των προβλημάτων όρασης που μπορούν να προληφθούν, να διαγνωστούν και έγκαιρα να θεραπευτούν (π.χ. μυωπία, αστιγματισμός, ατυχήματα, κ.α.).

 

Οι εν λόγω δράσεις, προτείνεται να αναπτυχθούν με την συνεργασία τοπικών και περιφερειακών φορέων και υπηρεσιών και των κατά τόπους Ιατρικών Συλλόγων, Οφθαλμολογικών Εταιρειών ή άλλων αρμόδιων επιστημονικών και επαγγελματικών Φορέων, Συλλόγων Ασθενών και Περιφερειακών Υπηρεσιών συναρμόδιων Υπουργείων κ.α., προκειμένου να επιμορφωθούν σε θέματα φροντίδας της υγείας των οφθαλμών, των θεραπευτικών παρεμβάσεων καθώς και της ευρύτερης ευαισθητοποίησης των πολιτών για την αναγκαιότητα της πρόληψης (π.χ. προστασία από ηλιακή ακτινοβολία, χρήση καπνού και αλκοόλ, κατάλληλη διατροφή, κατανάλωση φαρμάκων και συμπληρωμάτων διατροφής, άγχος -στρες, κ.α.) και της θεραπείας.

 

• Ανάπτυξης πρωτοβουλιών για διαμόρφωση καλών πρακτικών, δημοσιοποίηση φωτογραφιών με στόχο την ανάδειξη των επιπτώσεων των προβλημάτων όρασης στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, την αναγκαιότητα της έγκαιρης διάγνωσης και της θεραπευτικής παρέμβασης για την διαχείριση των προβλημάτων όρασης που μπορούν να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν.

 

Ειδικότερα, ενδεικτικά προτείνεται:

 

- Ανάρτηση αφισών και διανομή ενημερωτικού υλικού και εντύπων με οδηγίες, παροτρύνσεις και συμβουλές προς τους πολίτες αλλά και προς ειδικότερες ομάδες πληθυσμού, όπως γονείς, νέους, εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες υγείας, κ.α.

 

- Ανάρτηση του ενημερωτικού υλικού σε ιστοσελίδες Φορέων, ώστε οι ενδιαφερόμενοι πολίτες να έχουν την δυνατότητα αναζήτησης συμβουλών σχετικά με τα προβλήματα όρασης και τις παθήσεις των οφθαλμών που δύνανται να προληφθούν, να αντιμετωπιστούν και να ιαθούν.

 

- Προβολή των μηνυμάτων και των στόχων της εκστρατείας για την Παγκόσμια Ημέρα "Όρασης και ιδιαίτερα του μηνύματος «Φροντίδα οφθαλμών για 0X0no»(Eye care for all), με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού, μέσω των δελτίων ειδήσεων και της διοργάνωσης ειδικών εκπομπών.

 

- Αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπου τα συμμετέχοντα μέλη έχουν την δυνατότητα να συζητούν, να μοιράζονται εμπειρίες και φωτογραφίες/video, με στόχο τη διάχυση πληροφορίας σχετικά με τα προβλήματα όρασης και τις παθήσεις των οφθαλμών.

 

Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται η ανάπτυξη διαλόγου - κατάθεσης ερωτημάτων προς φορείς υγείας, ή άλλους αρμόδιους φορείς σχετικά με τους ανωτέρω θεματικούς άξονες.

 

Δ2. Επισημαίνεται, ότι ιδιαίτερη έμφαση είναι απαραίτητο να δοθεί σε δράσεις και ενέργειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του μαθητικού (παιδικού - εφηβικού) πληθυσμού, ως προς την αναγκαιότητα συχνής εξέτασης της κατάστασης της όρασης, της υγιεινής των οφθαλμών, της σημασίας των διατροφικών συνηθειών που σχετίζονται με την βελτίωση/απώλεια της όρασης (κατανάλωση πράσινων, κόκκινων και κίτρινων φρούτων και λαχανικών και τροφών πλούσιων σε βιταμίνη Α, E, ιχνοστοιχείων και Ω3 λιπαρών κ.λ.π.), της πρόληψης των ατυχημάτων που οδηγούν σε βλάβες των οφθαλμών, καθώς και της διευκόλυνσης των παιδιών με τη λήψη κατάλληλων μέτρων για τη διαχείριση των προβλημάτων όρασης στο σχολικό περιβάλλον που συνδέονται με την επίδοση των μαθητών (κατάλληλη θέση στην τάξη, χρήση γυαλιών και άλλων οπτικών βοηθημάτων, κ.α.) .

 

E. Προκειμένου να οργανωθούν και να υλοποιηθούν οι εν λόγω δράσεις και ενέργειες, προτείνεται οι αρμόδιοι επαγγελματίες υγείας, όπως oφθαλμίατροι, γενικοί ιατροί, παθολόγοι, ιατροί δημόσιας υγείας, νοσηλευτές -τριες επισκέπτες- τριες υγείας, οπτικοί- οπτομέτρες κ.α., να συνεργαστούν σε κάθε επίπεδο με φορείς, υπηρεσίες, Νοσοκομεία, Μονάδες Υγείας του ΠΕΔΥ, Φορείς Κοινωνικής Φροντίδας, ΟΤΑ, Συλλόγους, Μ.Κ.Ο. προσανατολισμένες σε θέματα πρόληψης, διάγνωσης, θεραπευτικής διαχείρισης και αποκατάστασης παθήσεων και καταστάσεων που οδηγούν σε σοβαρά προβλήματα όρασης και οπτικής αναπηρίας.

 

ΣΤ. Οι ενδιαφερόμενοι φορείς και επαγγελματίες υγείας δύνανται να αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες για θέματα τυφλότητας, στους ακόλουθους ιστότοπους.

 

Διεθνείς ιστότοποι:

 

• www.iapb.org/advocacv/world-sight-dav

 

Ιστότοποι στην Ελλάδα :

 

• Εθνική Ομοσπονδία Τυφλών www.eoty.gr

• Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τυφλών www.pst.gr

• Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών www.keat.gr

• Φάρος Τυφλών της Ελλάδος www.fte.org.gr

• Κέντρο Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδας www.greekguidedogs.gr

• Πανελλήνια Ένωση Αμφιβληστροειδοπαθών  www.retina.gr 

(Ενημερωτικά έντυπα για πρόληψη, αποκατάσταση και ψυχοκοινωνική στήριξη και σπάνιες παθήσεις για ΑμΠΟ).

• Σωματείο Ατόμων με Αναπηρία Όρασης Ν. Μαγνησίας "ΜΑΓΝΗΤΕΣ ΤΥΦΛΟΙ" www.maty.gr

 

Ζ. Οι αποδέκτες της παρούσας εγκυκλίου, παρακαλούνται να ενημερώσουν σχετικά τις υπηρεσίες και τους εποπτευόμενους Φορείς όπως και κάθε άλλο συνεργαζόμενο Φορέα, για την προώθηση των αναφερομένων κατά περίπτωση ενεργειών.

 

Επίσης, το Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων του Υπουργείου Υγείας, παρακαλείται όπως εκδώσει δελτίο τύπου προκειμένου να ενημερώσει σχετικά όλα τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης.

 

Η Δ/νση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, παρακαλείται να αναρτήσει στην ιστοσελίδα του Υπουργείου ( στην ενότητα για τον Πολίτη και στην ενότητα Υγεία /Δ/νση ΠΦΥ/Τμήμα Δ' Αγωγής Υγείας και Πρόληψης/ενότητα «Παγκόσμιες Ημέρες»), την παρούσα εγκύκλιο.

 

Οι Φορείς που θα οργανώσουν εκδηλώσεις, παρακαλούνται να ενημερώσουν σχετικά τις αρμόδιες Δ/νσεις του Υπουργείου Υγείας (Δ/νση Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Πρόληψης pfy@moh.gov.gr).

 

Συνημμένα αρχεία:  ΑΔΑ: ΩΓΑΓ465ΦΥΟ-30Α 

 

5/10/2015

 

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΑΣΚΟΖΟΣ